نوشتن مقدمه برای رادیو

مقدمه خبر در رادیو چند هدف مختلف را دنبال می‌کند. نیل چرچمن، یکی از تهیه‌کنندگان ارشد سابق اتاق خبر لندن در بی‌بی‌سی، نگاهی به اصول مهم در نوشتن مقدمه خبر دارد.
خبر را بفروشید
هر کاری می‌کنید مراقب باشید مخاطب تان را گیج و خسته نکنید. بعضی خبرها ساده و جذاب است. بعضی می‌تواند حوصله‌سربر و پیچیده باشد. کار شما این است که مردم را جذب کنید تا یک لحظه مکث کنند، اهمیت خبر را بفهمند و به آن توجه کنند. مقدمه خبر مثل ویترین فروشگاه است. فروشگاهی که در آن خبر فروخته می‌شود.

محتوای مقدمه
گزارشی که در روزنامه چاپ می‌شود، شامل تیتر، مقدمه و متن گزارش است. مقدمه شما باید کار دو بخش اول گزارش روزنامه را با هم انجام دهد و گزارشگر بخش سوم کار را انجام می‌دهد. به این مثال توجه کنید:
تیتر: “با گسترش رکود اقتصادی، سرقت و زورگیری افزایش یافته است.”
و مقدمه: “افزایش شدید جیب‌بری، دزدی و سرقت با اسلحه سرد باعث هشدار درباره افزایش جرایم به دلیل رکود اقتصادی شده است.”
مقدمه شما باید همه این اطلاعات را در خود داشته باشد.
مقدمه خوب
مقدمه خوب به سرعت توجه مخاطب را جلب می‌کند. هر جا توانستید مقدمه را با بیان رویدادها شروع کنید. به یک مثال خوب، که از خلاصه خبر شبکه چهار رادیو بی‌بی‌سی گرفته شده، توجه کنید:
“دیپلمات‌های غربی هنگام سخنرانی محمود احمدی نژاد، رئیس‌جمهوری ایران، در نشست ضد نژادپرستی سازمان ملل متحد در ژنو، سالن را ترک کردند. ترک سالن توسط دیپلمات‌ها زمانی آغاز شد که آقای احمدی‌نژاد در سخنرانی خود اسراییل را ظالم‌ترین و نژادپرست ترین رژیم خواند. ایموژن فولکز از ژنو گزارش می دهد.”
می‌بینیم که در این مقدمه به سرعت به آنچه رخ داده پرداخته شده است. خط اول مقدمه به ما می‌گوید که خبر به چه چیزی و چه کسی مربوط می‌شود و در کجا رخ داده است. خط دوم دلیل رخ دادن خبر را می‌پردازد. این یک نمونه از مقدمه مختصر و مفید است و مهم‌تر اینکه شما را مشتاق به شنیدن بقیه مطلب می کند.
بعضی وقت‌ها یک نقل قول جالب از یکی از کسانی که به خبر مربوط است یا کمی جزییات احساسی درباره آنها مقدمه شما را بسیار جذاب می‌کند. برای مثال به این مقدمه و بازنویسی آن توجه کنید:
“آلیس ماهون، نماینده سابق حزب کارگر در اعتراض به سیاست‌های اقتصادی گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا، و رسوایی لو رفتن ایمیل‌ها در دفتر نخست وزیرِی، استعفا کرد. او گفت که اعتبار حزب آسیب دیده است.”
در عوض ما خبر را اینطور نوشتیم:
«آلیس ماهون، نماینده سابق حزب کارگر بعد از بیش از پنجاه سال عضویت در این حزب استعفا داد. او گفت که از روش اداره حزب منزجر است. آقای ماهون در نامه‌ای به حوزه انتخابیه‌اش در هالیفکس نوشت احساس می‌کند که گوردون براون با نحوه برخوردش با مسائل اقتصادی، و همین طور موضوع رسوایی ایمیل‌های لو رفته در نخست‌وزیری، به او خیانت کرده است.”
طبیعی است نمونه دوم بهتر است. جزئیات احساسی بیشتری در آن وجود دارد و کلمات تکان‌دهنده‌تری مانند “انزجار” و “خیانت” در آن استفاده شده است که برای شنونده جالب‌تر است.
همکاری
بهترین مقدمه همیشه با همکاری شما و گزارشگر نوشته می‌شود. هدف شما باید تولید یک مطلب رادیویی بی‌نقص باشد که در آن شما چیزهایی را که گزارشگر قرار است بعد از شما در گزارش بگوید زودتر لو ندهید. بنابراین در صورت امکان هر چه زودتر و بیشتر با هم صحبت کنید.
باخبر باشید
ممکن است در آخرین لحظه جزییات مهمی از خبر تغییر کند یا به دلایل فنی، گزارشگر نتواند بخشی از خبر را پوشش دهد. در نتیجه شما باید به طور کامل به خبر مسلط باشید. اخبار خبرگزاری‌ها را بخوانید و ببینید خبر در رسانه‌های دیگر  چطور پوشش داده شده است و همیشه آماده باشید که در آخرین دقیقه مقدمه را از نو بنویسید.
شنونده فقط یک بار مقدمه شما را می‌شنود. پس از زبانی ساده، جذاب و روزمره استفاده کنید. از نوشتن جملات پیچیده و طولانی پرهیز کنید. جملات طولانی را به دو یا چند جمله کوتاه تبدیل کنید. مقدمه را برای خودتان بخوانید. این کار معمولاً باعث می‌شود تکرارهایی که قبلاً از زیر چشمتان در رفته معلوم شود. جملاتی که تلفظشان سخت است هم با بلند خواندن معلوم می‌شود. میزی که پشت آن چند تهیه‌کننده در حال زمزمه با خود هستند تصویر سالمی از کار کردن در رادیو است و نه نشانه‌ای از جنون دست جمعی.
جلوی فاجعه را بگیرید
مسلماً اتفاقات زیادی می‌تواند نثر زیبای شما را خراب کند و بیشتر این اتفاقات تقصیر خود آدم است. همیشه به چیزی که بعد از مقدمه‌تان می‌آید با دقت گوش کنید. در مقدمه و خود مطلب نباید کلمات، جملات، و یا عبارت‌های تکراری به کار رفته باشد. در رادیو این موضوع اصلاً‌ خوب نیست.
مقدمه برای صدا
هنگام نوشتن مقدمه برای گزارش‌هایی که با صدایی به جز صدای گزارشگر شروع می‌شود دقت کنید. وقتی شما مقدمه را با جمله “به گزارش جاستین وب توجه کنید” تمام کنید، همه توقع دارند که اولین صدایی که می‌شنوند صدای یک انسان باشد و نه صدای نفس کشیدن یک نهنگ، شلیک توپ و یا آواز نی انبان. در این صورت مقدمه باید شنونده را آماده و آگاه کند که قرار است قبل از شنیدن صدای آقای وب، صداهای دیگری پخش شود.
سعی کنید جزئیات اضافی را کنار بگذارید ولی نه به قیمت اینکه مخاطب مطلب را کامل نفهمد. آمار و اطلاعات زیاد می‌تواند مقدمه را خراب کند ولی بعضی وقت‌ها ارائه آن اجتناب‌ناپذیر است . توقع نداشته باشید مخاطب شما کلمات اختصاری و مخفف‌ها را بداند. اگر چه ممکن است خیلی عجیب باشد، ولی همه نمی‌دانند که NICE مخفف نام موسسه ملی رعایت موازین بهداشتی و بیمارستانی است.
مقدمه‌تان را با شرایط تنظیم کنید
همیشه موقع نوشتن مقدمه مخاطب شبکه‌ای را که برای آن می‌نویسید در ذهن داشته باشید. شبکه‌های رادیویی مختلف به دلیل تفاوت مخاطبشان، زبان و شیوه بیان مخصوص به خود را دارند. مثلا در یک شبکه موسیقی مثل شبکه دو بی‌بی‌سی، ما هرگز از عبارت “مایکل جکسون، خواننده” برای شروع یک خبر استفاده نمی‌کنیم. چرا که انتظار داریم مخاطب رادیو بی‌بی‌سی دو، مایکل جکسون را به عنوان یه خواننده پاپ بشناسد. به همین ترتیب، در شبکه پنج رادیو بی‌بی‌سی که شبکه‌ای مختص ورزش است، هرگز نمی‌گوییم «دیوید بکهام، بازیکن فوتبال» چرا که انتظار داریم کسانی که اخبار ورزشی را دنبال می‌کنند، دیوید بکهام را می‌شناسند.
از دیگران یاد بگیرید
شبکه خبری بی‌بی‌سی پر از مقدمه‌نویسان عالیست. از روی دست بقیه نگاه کنید و از آنها یاد بگیرید. اگر مقدمه خوبی شنیدید، آن را بخوانید و ببینید نکات مثبت آن چیست. هر وقت احساس کردید نمی‌‎دانید چه باید بکنید، از این روش ساده استفاده کنید: از خودتان بپرسید چطور می‌شود آن خبر را در یک جمله شرح داد. در بیشتر مواقع آن یک جمله مبنای یک مقدمه عالی است.